Ny demokrasia dia azo faritana hoe a rafi-pitantanana izay manjaka ny sitrapon'ny ankamaroan'ny olon-dehibe mahafeno fepetra. Ny demokrasia koa dia azo faritana hoe a governemanta maro an'isa nofidian'ny ankamaroan'ny mpifidy. Tamin'ny fotoana iray hafa ny demokrasia dia nofaritana ho governemanta noho ny fankatoavan'ny vahoaka izay tantana.
Ny demokrasia dia manome andrim-panjakana hanehoana ny fahambonian'ny vahoaka na ny sitrapon'ny vahoaka fototra olana mifanolotra amin'ny fanapahan-kevitra ara-tsosialy sy ara-politika sy ny fanaovana politika.
Araka ny voalazan'ny filoha amerikana taloha- Abraham Lincoln:- Ny demokrasia dia ny fitondran'ny vahoaka amin'ny vahoaka sy ny vahoaka.
Ny niandohan'ny sy ny fampandrosoana ny demokrasia
Ny teny hoe 'demokrasia' dia avy amin'ny teny grika hoe "Demokratia" izay midika hoe "fitondran'ny vahoaka", izay ny hoe 'Demo' dia midika hoe "Olona" ary 'Kratia' midika hoe "Hery" na "fitondrana". Ny fampifangaroana ny teny grika roa demo sy kratic dia niteraka ny teny hoe "demokrasia". Nanomboka tany amin'ireo Tanànan'ny Tanànan'i Gresy Fahiny àry ny rafitra demokratika.
Fampandrosoana ny demokrasia
Antony efatra no nahatonga ny demokrasia. Izy ireo dia:
1. Toe-karena ara-tsosialy sy ara-politika.
2. Asa soratra ara-tantara momba ny Locke sy rowseau.
3. Ratsy ny fitondrana.
4. Maka tahaka.
Karazana Demokrasia
Misy karazany roa lehibe ny demokrasia. izay:
1. Demokrasia mivantana: izany no a karazana demokrasia izay ilazana hevitra momba ny governemanta izay iarahan'ny olom-pirenena rehetra hivory tsindraindray mba hifanakalo hevitra momba ireo olana mahakasika ny fiarahamonina na ny fanjakana.
Azo atao izany any amin'ny foko na vohitra ary fanjakana kely. Ny demokrasia mivantana dia hita ho a fifandraisana akaiky izay ahafahan'ny olona mandray anjara mavitrika hatrany. Ity karazana demokrasia ity dia ampiharina amin'ny fiarahamonina nentim-paharazana Igbo sy ny fanjakan'ny Allies ao an-tanànan'i Grika fahiny.
2. Demokrasia ankolaka: Ny demokrasia ankolaka fantatra ihany koa amin'ny hoe demokrasia solontena dia ny demokrasia izay idiran'ny olom-pirenena olon-dehibe mahafeno fepetra a mpikambana na solontenam-panjakana voafidy ao amin'ny parlemanta, izay mandray fanapahan-kevitra amin'ny anaran'izy ireo avy eo.
Ny demokrasia solontena dia governemanta amin'ny alalan'ny olona voafidy hanompo ny tombontsoan'ny hafa. Izany no karazana demokrasia raisina amin’izao andro maoderina izao noho ny fitombon’ny mponina.
10 Endriky ny Demokrasia
Anisan'ny mampiavaka azy ireo ny demokrasia:
1. Fahafahana politika: Zon'ny politika mitovy hifidy sy hofidiana amin'ny fifidianana.
2. Fifidianana ara-potoana: Atao tsindraindray ny fifidianana hifidianana ny mpitondra sy ny solontena.
3. Antoko politika: Ny fisian’ireo antoko politika voarindra handrafitra governemanta.
4. Fanapahan-kevitra: Tsy maintsy ekena eo amin’ny sehatry ny fandraisana fanapahan-kevitra ny fitondrana maro an’isa eto amin’ny firenena sy ny zon’ny vitsy an’isa.
5. Fanomezana fahafahana: Ny demokrasia dia manome fahafahana ny tsirairay hampivelatra ny maha izy azy. Manome fahafahana hahazo fahalalana sy fampianarana maimaim-poana, fiarovana amin'ny tsy fananan'asa noho ny toetry ny asa sns.
6. Fitsipika lalàna: Tokony hisy fitovian’ny olona rehetra eo anatrehan’ny lalàna. Tsy misy ambonin’ny lalàna.
7. Ny maha ambony ny lalàm-panorenana: Ny lalàm-panorenana dia tokony ho ambony indrindra ary ambonin'ny fiheverana hafa rehetra amin'ny rafitra politika rehetra.
8. Separation of Powers: Tokony hisy ny fampiharana ny foto-kevitry ny fisaraham-pahefana izay iantefan'ny fahefana amin'ny andrim-panjakana na eo amin'ny asany na eo amin'ny mpiasa.
9. Zon'olombelona fototra: Tokony harovana sy hiantohana ny zon'ny tsirairay.
10. Fahaleovantenan'ny Fitsarana: Tokony ho malalaka sy tsy miankina amin’ny andrim-panjakana hafa ny fitsarana. Ohatra, ny mpanatanteraka sy ny mpanao lalàna.