Economics
Topic: Mmepe Isi Obodo mmadụ
Tebulu ọdịnaya
- Nkọwa nke mmepe ego mmadụ
- Ụdị ego mmadụ
- Nkọwa nke ego mmadụ
- Nkọwa nke mmepe akụrụngwa mmadụ
- Ihe na-emetụta arụmọrụ nke ego mmadụ
- Ọdịiche dị n'etiti ego mmadụ na ego anụ ahụ
- Njirimara nke Ego mmadụ
- Mkpa akụ na ụba nke ego mmadụ
Gịnị bụ Human Capital Development
Nke a bụ a ụzọ isi mezuo ikike nke ndị mmadụ site n'ịbawanye ike ha. Nke a pụtara inye ndị mmadụ ike site n'ịkwalite nkà ha maka ebe ọrụ, ihe ọmụma, nrụpụta na imepụta ihe, iji mee ka ha nwee ike itinye aka na mmepe ha.
Agbanyeghị, nke a n'aka nke na-egosi ntinye aka nke ndị mmadụ na usoro mmepe yana mkpa ọ dị iji wuo ụlọ ọrụ na-enye ohere ma na-akwado nsonye ahụ. Ego mmadụ bụ ihe dị mkpa maka akụ na ụba nke a mba n'ihi na ọ na-enwe mmetụta na ha n'ozuzu mmepụta nke mba. Ọganihu teknụzụ nwere ike inye ụzọ mmepụta nke ọma dị ka igwe na kọmputa mana ọrụ ndị ọkachamara dị mkpa iji jikwaa na ịzụlite ha yana imeziwanye ogo na nrụpụta ọrụ dị ugbu a. N'ihi ya, nguzobe nke Naijiria ego mmadụ dị oke mkpa ma ọ bụrụ na obodo ahụ chọrọ ịsọ mpi n'ọdịnihu karịsịa na ọchịchọ ya nke iso na akụ na ụba mepere emepe n'ụwa.
Nkọwa nke ego mmadụ
Kedu ihe bụ isi obodo mmadụ?
Ego mmadụ bụ akụ nke ikike, ihe ọmụma na njirimara agwa dị n'ime ike iji rụọ ọrụ bara uru iji gboo ọchịchọ mmadụ.
Nkọwa nke mmepe akụrụngwa mmadụ
Kedu ihe bụ mmepe akụrụngwa mmadụ?
Nkwalite akụrụngwa mmadụ bụ ijikọ usoro ọzụzụ na mbọ mmepe ọrụ iji melite arụmọrụ onye ọ bụla, otu na otu.
Ụdị ego mmadụ
Ego mmadụ nwere ike ịbụ ụdị abụọ, nke bụ:
1. Isi ego mmadụ kpọmkwem: Nke a na-ezo aka na ihe ọmụma ma ọ bụ nkà bara uru naanị a otu onye ọrụ, ụlọ ọrụ ma ọ bụ ụlọ ọrụ. Ebe isi obodo mmadụ akọwapụtara, ọ na-adị ize ndụ ebe ọ bụ na mmechi siri ike ma ọ bụ ọdịda ụlọ ọrụ na-eduga na nka enweghị ike ibufe ya.
2. Isi obodo mmadụ niile: Nke a na-ezo aka na ihe ọmụma bara uru nye ndị ọrụ niile dịka ịgụ akwụkwọ. A na-atụle mmepe ego mmadụ site na iji Index Development Index (HDI). Nke a na-enye usoro nke Human Capital Development (HCD) na akụkụ 3 >> Income, ahụike na agụmakwụkwọ. HDI debere Naijiria dịka mba nke iri na ise n'ime mba 15 nwere a bụ 00.459 €. Nke a na-etinye obodo ahụ n'okpuru ala, nke pụtara na a na-ewere Naijiria dị ka obere mmepe ego mmadụ.
Ihe na-emetụta arụmọrụ nke ego mmadụ
1. Education: Nke a bụ inweta agụmakwụkwọ nkịtị ruo a ọkwa dị elu karịsịa ruo ọkwa nke atọ iji wuo akụrụngwa mmadụ nwere ike nke ga-enye aka na mgbanwe nhazi nke akụ na ụba na-adigide.
2. Ọzụzụ: Ndị ọrụ na-amụta ma na-azụ ha n'èzí ụlọ akwụkwọ karịsịa na ọrụ. Ụfọdụ ndị gụsịrị akwụkwọ nwere ike ịgafe ebe a na-enweta nkà iji nweta ọzụzụ bara uru tupu ha enweta ọrụ bara uru.
3. Medical Nlekọta: Ezi ahụike elekọta is a itinye ego dị mkpa nke nwere ike ịbawanye mmepụta nke ego mmadụ.
4. Àgwà ọma: Ezi nzụlite omume na ezi akọ na uche ga-eme ka mmadụ na-akpa àgwà ziri ezi ma na-arụ ọrụ nke ọma na-eduga n'ịbawanye arụmọrụ na ịrụpụta ihe.
Ọdịiche dị n'etiti ego mmadụ na ego anụ ahụ
Isi Obodo
1. Ego mmadụ bụ ọrụ chọrọ ozugbo maka mmepụta ngwaahịa dịka onye injinia na ụgbọ ala mmepụta.
2. Ọ na-ezo aka n'ihe na-enweghị ike imetụ ya aka n'ụdị ọ bụla dịka ọkachamara, amamihe na ihe ọmụma ya (Engineer).
Mgbe N'ime Isi ego anụ ahụ
1. Ọ mejupụtara ụzọ niile nke mmepụta na-aga n'ihu na-emepụta ngwaahịa na ọrụ.
2. Nmepụta nke ego anụ ahụ na-aga n'ihu na-egbo mkpa na nke mmadụ na-achọghị nke a maara dị ka isi obodo.
Njirimara nke Ego mmadụ
1. Enwere ike dochie anya: Enwere ike dochie ya mana agaghị ebufe ya dị ka ala, ọrụ ma ọ bụ anụ ahụ.
2. Akụrụngwa a na-apụghị ịhụ anya: Ọ bụghị ụlọ ọrụ / ụlọ ọrụ na-ewe ya nwere ya. Ọ na-akọ na ọ na-arụ ọrụ n'ụtụtụ ma na-apụ na njedebe ụbọchị na mgbede.
3. Mkpokọta uto: Ọ na-eto n'ịgbakọta ọnụ a ogologo oge.
4. Enwere ike ibugharị & ekekọrịta: Ikike, karịsịa ihe ọmụma nwere ike ịkwaga na ịkekọrịta. Nbufe a anaghị egbochi iji onye njide mbụ were ya.
Mkpa akụ na ụba nke mmepe ego mmadụ
1. Mmụba Ọdịmma nke Ezinụlọ: Nke a na-abawanye na ọdịmma ndị mmadụ, ahụike ha, obi ụtọ, nchekwa, ọganihu na akụ na ụba na ọkwa agụmakwụkwọ, inweta nkà na nghọta abawanyela.
2. Ọdịda n'ihe gbasara ịda ogbenye: Nkwalite ego mmadụ na-eme ka ọ dịrị mmadụ mfe ịnweta ọrụ nke ọma na a onye ọrụ ka br mma juputara n'ọrụ ya wee si otú a belata ịda ogbenye na akụ na ụba.
2. Nkwụsi ike ndọrọ ndọrọ ọchịchị: Ọ ga-ebuli ọkwa arụmọrụ nke ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị, ndị mmadụ na ndị isi okpukpe ma mee ka ndị a na-achị nwee ike ịghọta nke ọma atumatu na mmemme nke ndị isi.
4. A Isi ihe nke uto: Ọ na-eme ka ọrụ nke ndị ọrụ na-arụ ọrụ na-arụ ọrụ na ọrụ ndị ọkachamara dị mkpa iji jikwaa na ịzụlite ụzọ mmepụta nke ọma na-eduga n'ịba ụba akụ na ụba.
5. Mgbanwe Ọdịdị Economy na-adịgide adịgide: Ọganihu mmadụ na-eweta banyere nguzobe na nhazi nke oge a nke ga-enye aka na mgbanwe nhazi nke akụ na ụba.