Mmekọrịta dị n'etiti akụrụngwa Agro-Ecosystem na ụfọdụ ntọala ugbo

Sayensị Agricultural
Topic: Agricultural Ecology
ọdịnaya

• Mmekọrịta dị n'etiti akụrụngwa Agro-Ecosystem na ụfọdụ ntọala ugbo:

1. Na Mono ma ọ bụ Sole Cropping System
2. Na Ngwakọta Cropping System
3. Na Ngwakọta Ugbo
4. N'ime ọdọ mmiri Azụ
5. N'ime ọhịa ma ọ bụ Savanna

Ebumnobi
Na njedebe nke isiokwu a, ndị na-agụ kwesịrị ịbụ ike to:
1. Kwurịtara ka Ugbo/Anụmanụ si emekọrịta ihe na ihe ndị ọzọ na ihe ndị na-adịghị ndụ n'okpuru nhazi ugbo dị iche iche.
2. Kọwaa Monoculture.
3. Kwurịtara nke ọma Mmekọrịta dị n'etiti ihe ndị na-akpata Biotic na Abiotic na Sistemụ na-esonụ:
i. N'ime A Azụ mmiri
ii. N'ime A Ngwakọta ugbo
iii. N'ime A Ngwakọta ihe ubi
Mmekọrịta dị n'etiti akụrụngwa Agro-Ecosystem na ụfọdụ ntọala ugbo
1. Na Mono ma ọ bụ Sole Cropping System
Definition: Mono cropping bụ a usoro ihe ubi ebe a na-akụ otu ụdị ihe ọkụkụ a ugbo ma obu otu ala n'otu oge. A na-emekarị otu ugbo n'ugbo buru ibu, ebe a na-akụ ihe ọkụkụ dịka nkwụ mmanụ, koko, kolanut, rọba, osikapa, ọka, wdg.
Mmekọrịta dị n'etiti biotic na abiotic ihe na gburugburu ebe obibi bụ ndị a:
1. Ihe ọkụkụ na-amịkọrọ nri sitere na ala ka ọ too.
2. Ihe ubi kwa nuo mmiri na-eto eto ma na-amị mkpụrụ.
3. Ihe ọkụkụ na-amịkọrọkwa ihe carbon dioxide sitere na ikuku iji mepụta photosynthesis.
4. Ihe fọdụrụ n'ihe ọkụkụ na-ere ure ma site n'enyemaka nke obere ihe ndị dị n'ime ala na-ahapụ nri na ala.
5. Ụfọdụ ihe ndị dị n'ime ala dị ka earthworms, òké na-enyekwa aka n'ime mmiri.
6. Osisi ihe ubi na-ahapụkwa ikuku oxygen na ikuku n'oge iku ume.
2. Na Ngwakọta Cropping System
Definition: Ngwakọta ihe ọkụkụ bụ a usoro ihe ubi nke gụnyere ịkọ ihe ọkụkụ abụọ ma ọ bụ karịa n'otu ala n'otu oge, n'otu oge na-eto eto. A na-agwakọta ihe ubi n'otu akụkụ ala. Enwere ike ịkụ ihe ubi dịka ọka, akpu, aki oyibo wdg n'otu oge n'otu ala.
Mmekọrịta dị n'etiti biotic na abiotic ihe na gburugburu ebe obibi bụ ndị a:
1. Ihe ọkụkụ dị ka cowpea nwere ike itinye nri na ala.
2. Ihe ọkụkụ dị ka akpu na-enweta nri sitere na ala iji too na mpụta mkpụrụ osisi.
3. carbon A na-etinye mmiri dioxide sitere na ikuku site na ihe ọkụkụ na-emepụta ihe ọma ha site na usoro photosynthesis.
4. A na-ewepụtakwa oxygen na ikuku site na ihe ọkụkụ n'oge photosynthesis.
5. Akwukwo ihe ubi nile nke dara n'ala rere ure ma tinye nri n'ime ala site na ire nke umu obere ihe nke ala.
6. Anụ ọhịa nwere ike iri ihe ọkụkụ ndị a ma hapụ nsị ma ọ bụ nsị n'ala nke na-emecha rere ure iji hapụ nri n'ala.
7. Ihe ọkụkụ na-ahapụkwa carbon dioxide n'ime ikuku n'oge iku ume.
3. Na Ngwakọta Ugbo
Definition: Agwakọta ugbo na-agụnye ịkụ ihe ubi na ịzụ anụmanụ n'otu oge n'otu ala ma ọ bụ ugbo. Enwere ike kewaa ugbo ahụ ụzọ abụọ: otu akụkụ maka ịkụ ihe ọkụkụ na akụkụ nke ọzọ maka ịkọ ahịhịa na ichekwa anụ ụlọ.
Mmekọrịta dị n'etiti biotic na abiotic ihe na gburugburu ebe obibi bụ ndị a:
1. Ahịhịa ma ọ bụ nke fọdụrụ n’ihe ọkụkụ na-abụ nri ụmụ anụmanụ.
2. A na-eji nsị anụ na nsị anụ mee ka nri ahịhịa na-eme ka ala dị mma maka ihe ọkụkụ.
3. Ma anụmanụ ma ihe ubi tọhapụrụ carbon dioxide na ikuku n'oge iku ume.
4. Ụfọdụ ihe ọkụkụ dị ka cowpea na ihe fọdụrụ n'ihe ọkụkụ nwere ike ire ure ka ha wepụta nri n'ala.
5. Ihe ọkụkụ na-amịkọrọ nri ala na mmiri sitere na ala maka uto na mmepụta.
6. Osisi ihe ubi nwekwara ike ịhapụ oxygen na ikuku n'oge usoro photosynthesis.
7. Osisi ihe ubi na-ejikwa ìhè anyanwụ na gburugburu ebe obibi mee nri site na usoro photosynthesis.
4. N'ime ọdọ mmiri Azụ
Ọdọ mmiri azụ bụ ebe mmiri na-ebi ebe azụ na-ebi, na-eto, na-amịpụta ma na-egbute maka nri na azụmahịa ndị ọzọ.
Mmekọrịta dị n'etiti biotic na abiotic ihe na gburugburu mmiri gụnyere ihe ndị a:
1. Azụ na-eri nri na plankton, na mmiri dị ka isi iyi nri ha.
2. Ọnwụ ụfọdụ azụ na-eje ozi dị ka nri maka microscopic osisi (planktons) na mmiri.
3. Ma plankton na azụ̀ na-ahapụ carbon dioxide na-eduga n'ebe obibi mmiri nke na-enyere photosynthesis aka site na planktons.
4. The planktons na mmiri na-eji carbon dioxide na mmiri iji mee nri ha ma na-ahapụ oxygen na gburugburu ebe obibi nke na-enyere aka iku ume na mmiri.
5. Plankton na-ejikwa ìhè anyanwụ n'oge photosynthesis na-emepụta nri ha.
6. Azụ nsị ma ọ bụ idobe na-enyekwa a isi iyi nke nri na planktons na mmiri.
5. N'ime ọhịa ma ọ bụ Savanna
Ọhịa ma ọ bụ savanna bụ nnukwu mbara ala nwere ụdị osisi na anụmanụ dị iche iche bi ma na-emekọ ihe ọnụ a gburugburu ụwa.
Mmekọrịta dị n'etiti biotic na abiotic factor in a terrestrial (ohia ma ọ bụ savanna) gburugburu bụ ndị a:
1. Ụmụ anụmanụ na-eri ihe ọkụkụ na mkpụrụ osisi iji nweta nri ha.
2. Ife anụmanụ na nsị nwere ike bụrụ nri na-edozi ala.
3. Osisi na-enweta nri na mmiri sitere na ala iji mee ka ha nwee ike ịkwadebe nri ha.
4. Osisi na anumanu na-eku ume ka hapuru carbon dioxide na gburugburu ebe obibi nke osisi na-eji emepụta nri ha.
5. A na-ejikwa ìhè anyanwụ si na ikuku na-emepụta ihe ọkụkụ na-emepụta nri ha n'oge photosynthesis.
6. Osisi n'ozuzu na-ahapụ oxygen na gburugburu ebe obibi n'oge photosynthesis.