Mmụta mmekọrịta ọha
Tebulu ọdịnaya
- Pụtara Ọgbaghara
- Ụdị esemokwu
- Ihe na-akpata esemokwu
- Ihe si na esemokwu pụta
Pụtara Ọgbaghara
Esemokwu bụ a ọnọdụ nke esemokwu ma ọ bụ ọgụ ma ọ bụ ọgụ. O nwekwara ike ịbụ n'ụdị mmegide ma ọ bụ esemokwu, ụdị ọ bụla ọ na-eme, esemokwu pụtara a ọrụ na-adịghị mma n'ihi ya, ọ na-adịkarị njọ maka udo, usoro na ọganihu.
Esemokwu bụ a mgbe niile atụmatụ nke ndụ mmadụ. Ọ dịghị mmadụ abụọ nwere ike ịkpa àgwà otu, kama ha dị iche n'echiche, ọchịchọ na àgwà.
Ụdị esemokwu na ọmụmụ ihe gbasara ọha mmadụ
Esemokwu nwere ike ịbụ udo ma ọ bụ ime ihe ike dabere n'ụdị ma ọ bụ akụkụ ọ na-ewe.
1. Esemokwu udo
Nke a na-abụkarị n'ụdị asọmpi ahụike dị ka arụmụka ụlọ akwụkwọ, asọmpi egwuregwu ụlọ, egwuregwu mba ụwa, egwuregwu na egwuregwu bọọlụ. Ha na-agụnyekwa egwuregwu dị ka ịkụ ọkpọ, ịgba mgba nke na-eme ihe ike n'okike. Ụdị ma ọ bụ ihe omume ndị a dị n'udo n'ihi na ụkpụrụ omume na ụkpụrụ omume na-eduzi onye na-asọmpi.
2. Esemokwu Ime Ihe Ike
Nke a gụnyere iji ike anụ ahụ gụnyere ịmalite ngwa agha iji dozie esemokwu, esemokwu na esemokwu. Esemokwu ime ihe ike na-enwe ụdị dị iche iche ma ọ bụ na-esite n'omume dị iche iche nke mmadụ. Ha gụnyere:
1. Esemokwu inwe ala obodo.
2. Ihe omume nzuzo nzuzo karịsịa ọgụ n'etiti òtù nzuzo na-ama aka.
3. Ndị aghụghọ karịsịa ndị ohi ndọrọ ndọrọ ọchịchị na-eme ihe ike na-esite na ntuli aka.
4. Esemokwu ike sitere n'aka ndị na-anụ ọkụ n'obi okpukpe.
5. Mpụ ime ihe ike dịka izu ohi, ịtọrọ mmadụ wdg bụ ụdị ọgụ ọgụ.
Ihe na-akpata esemokwu
1. Esemokwu obodo
Ịnwe ala ka bụ ihe iseokwu n'ọtụtụ ime obodo.
2. Enweghị ndidi n'okpukpe
Enweghị ndidi okpukpe ewetala banyere a ụdị ọgbaghara ọhụrụ nke a na-apụghị ichetụ n'echiche na Nigeria.
Na mbụ ndị boko haram otu okpukpere chi islam malitere igbu na ịtụ bọmbụ n'ụlọụka Ndị Kraịst na steeti Borno na ebe ndị ọzọ. Ọrụ ha nyere foto nke a nkpagbu okpukperechi. Ma o mesịrị gbanwee ghọọ agha megide ọha mmadụ.
3. Mwepu mwepu
Mwepu nwere ike ịbụ n'ụdị ịgọnarị ndị mmadụ ikike ha na ọnọdụ ihe onwunwe ruru eru. Enwere ike ịwepụ ndị mmadụ na nkesa ihe eji enyere ndụ aka na akụrụngwa gọọmentị na ụlọ ọrụ ya.
4. Nghọta ezinụlọ
Okwu ezinụlọ na nghọtahie mgbe ụfọdụ na-esi n'aka wee weta banyere esemokwu. N'ọnọdụ ụfọdụ nwere ike iduga ọnwụ nke ndụ.
5. Omume ọjọọ/ememe otu ndọrọ ndọrọ ọchịchị
Ihe omume otu ndọrọndọrọ ọchịchị dịka nzụkọ na mkpọsa, mgbaghara nke ntuli aka na ụdị ntuliaka ndị ọzọ na-ebutekarị esemokwu dị egwu n'etiti otu ndọrọ ndọrọ ọchịchị.
6. Enweghị Ọrụ Ndị Ntorobịa Na Ụbịam
A onye agụụ na-agụ, ha sị na ọ bụ onye iwe. Mgbe ndị ntorobịa na-adịghị etinye aka nke ọma, ha na-adị njikere maka ụdị ihe ike niile gụnyere ndị ohi.
Ihe si na esemokwu pụta
1. Esemokwu na-adabakarị n'agha. Dịka agha Biafra nke Naijiria nke 1967-1970.
2. Na-akpakọrịta ezinaụlọ, obodo na mba dị iche iche.
3. Ọganihu dị anya a ezinụlọ ma ọ bụ obodo na-etinye aka na esemokwu.
4. Esemokwu nwere ike bute mwụfu ọbara, mebie ndụ na oke mbibi.