Nri anụmanụ na nri: Pụtara nke nri, klaasị & ụdị nri nri na ngwa nri (Agriculture)

Nri anụmanụ na nri nwere ihe jikọrọ ya na nri anụmanụ. Nke a bụ ihe niile banyere nri kwesịrị ekwesị nke anụ ugbo ka o wee nweta ezigbo uto na ọdịdị anụ ahụ nke anụmanụ, na maka ịba ụba na-arụpụta ihe. Ọ na-agba mbọ ịkọwa etu nri si enye anụmanụ nri, yana otu ahụ ha si eji nri ndị a eme ihe.
Pụtara nke nri
Nri anụ ụlọ bụ ihe oriri ndị ahụ dị ka ahihia, ahịhịa ahịhịa, ahịhịa ahịhịa, ahịhịa na ahịhịa, yana itinye uche, a na-enye anụ ụlọ iji zụọ ahụ ha, ma nweta nnukwu ego. Ka nke a wee kwe omume, onye ọrụ ugbo ga-enwerịrịrịrị ịhụ na ọ na-enye nri zuru oke na nke dabara adaba na nri ha. Nutrition n'aka nke ọzọ, bụ itinye ihe ọmụma sayensị n'ọrụ na nri anụ ụlọ kwa ụbọchị. Ebumnuche kachasị na ịzụ anụ ụlọ bụ mkparịta ụka nke nri a na-enye n'ime ngwaahịa anụmanụ bara uru. Ọtụtụ n'ime nri maka anụ ụlọ bụ nke mmadụ anaghị eri ya, ma ọ bụ njupụta maka ihe ọ chọrọ ozugbo.
Ụdị nri
i. Nri na-enye ike: carbohydrates bụ ike inye ma ọ bụ basal organic ogige, nwere hydrogen, oxygen na carbon (CHO) dị ka akụkụ ha. Ha na-enye ọtụtụ nri anụ ụlọ na hydrogen na oxygen na-eme na nha 2: 1. Gabigara carbohydrates A na-echekwa ya n'ime imeju na mọzụlụ, enwere ike gbanwee ya ka ọ bụrụ abụba ma chekwaa ya n'okpuru akpụkpọ ahụ. Isi mmalite nke carbohydrates Maka nri anụ ụlọ gụnyere ọka (ọka, millet, ọka guinea, wdg), tubers na bee, bee ji, banana na ahịhịa osisi, osikapa na ọka wit, wdg. Ha mejupụtara 60%-90% nke nri anụ ụlọ.
ii. Nri na-enye protein: Protein bụ nnukwu ụmụ irighiri ihe dị mgbagwoju anya nwere carbonikuku oxygen, nitrogen na hydrogen; mgbe ụfọdụ sọlfọ na phosphorus. Nke isi unit bụ amino acids. Ebe ihe ọkụkụ na-esi enweta protein maka anụ ụlọ gụnyere nri agwa soya, groundnut achicha, mkpụrụ nkwụ achicha, Nri mkpụrụ osisi owu, nri mkpụrụ osisi sunflower, ebe ịta nri ahịhịa, wdg. Ebe a na-esi enweta anụ ụlọ gụnyere nri azụ, nri ọbara, anụ anụ, wdg. Ọrụ nke protein na nri anụmanụ bụ uto na ụlọ ahụ, mmezi nke anụ ahụ mebiri emebi, dochie anya. anụ ahụ agwụla agwụ, isi iyi ike n'oge mkpa, nhazi nke enzymes, homonụ na ọbara, yana na-ewusi ahụ ike.
iii. Abụba na mmanụ (Lipids): A na-akpọ ma abụba na mmanụ dị ka lipids. Abụba siri ike na ụlọ okpomọkụ, ebe mmanụ bụ mmiri mmiri. Ha bụ ndị na-emepụta ike dị iche iche nke nri carbon, hydrogen na obere oxygen. Ha na-etolite akụkụ dị mkpa nke ụbụrụ anụmanụ, obi, akụrụ, imeju, akwa na mmiri ara ehi. Ebe ha na-enye ike ha site na usoro oxidation. Abụba dị ka a onye na-eduzi okpomọkụ na-adịghị mma, na-enyere aka na nlekọta okpomọkụ ahụ. Abụba na mmanụ na-echebe akụkụ ahụ dị mkpa. Ha bụ ebe nchekwa ike, na-echekwa vitamin na-agbaze abụba. Ebe a na-esi enweta abụba gụnyere mkpụrụ mmanụ dị ka groundnut, nkwụ kernel, aki oyibo, agwa soy, wdg.
iv. mineral: Nri nri nke na-amịpụta ịnweta nwere ihe ndị dị mkpa maka mkpa ha dị na mmemme ahụ dị mkpa. A na-ahapụ mineral ka ntụ mgbe a ihe dị ndụ bụ oven akpọnwụwo a arọ mgbe niile. Ụmụ anụmanụ na-achọkarị ihe ruru 17 mineral. A na-ekewa ndị a n'ime macro na micronutrients. Anụmanụ chọrọ nnukwu ma ọ bụ nri ndị bụ isi n'ogo buru ibu ma ọ bụ nke nwere ekele. Ha gụnyere nitrogen, ígwè, phosphorus, calcium, magnesium, chlorine, potassium, sodium na sọlfọ. A na-akpọ ihe ndị na-edozi ahụ dị ka ihe ndị na-achọpụta ihe. A na-achọ ha n'obere ntakịrị mana ọ dị mkpa na mmemme anụ ahụ nke anụmanụ. Ha bụ ayodiin, cobalt, ọla kọpa, zinc, selenium na manganese. Naanị akara ha zuru oke. Ọrụ ha na-agụnye nhazi ọkpụkpụ ọkpụkpụ nke anụmanụ dị ka ezé, ọkpụkpụ, akwa akwa n'ime anụ ọkụkọ, wdg.
Ha na-eje ozi na nguzobe nke ahụ mmiri dị ka ọbara, lymph, wdg Sources na-agụnye ọkpụkpụ nri, azụ nri, ọbara nri, grasses na legume forages, cereal grains, oporo shei nri, nnu licks na sịntetik ịnweta Mmeju.
v. Ihe oriri na-enye vitamin: Vitamin bụ ihe dị mgbagwoju anya organic ogige chọrọ maka uto nkịtị na mmepe nke anụ ụlọ na nlekọta nke ihe ndị dị ndụ n'ozuzu. A na-achịkọta ha n'ime vitamin na-agbaze mmiri na abụba-soluble.
Vitamin na-agbaze abụba dị mkpa n'ịkwagide anụ ahụ epithelial, calcium na phosphorous metabolism, ọkpụkpụ calcification, nkịtị mmepụta na hatching àkwá na ọbara uwe n'etiti ndị ọzọ ọrụ. Isi mmalite nke vitamin maka anụ ụlọ gụnyere, ahịhịa ndụ ndụ, ọka na-acha odo odo, colostrum, ọka wit, yist, ọka ọka, agwa soy, bran osikapa, silage, mkpo, akwụkwọ nri akwụkwọ, wdg.
vi. Ihe mgbakwunye nri na ntinye uche: Ihe mgbakwunye nri bụ ihe nri e nyere ụmụ anụmanụ iji nye nri ndị na-adịghị. Ha na-enwekarị ọgaranya na protein ma nwee ike ịnwe oke mineral na vitamin ndị a na-enye nri iche iche ma ọ bụ gwakọta ya na nri ndị ọzọ.
Nri na-etinye uche bụ ngwakọta nri ma ọ bụ nri na-enye mkpa nri anụmanụ bụ isi dị ka protein, carbohydrates, abụba na mmanụ, mineral na vitamin. Ha bụ nri ọka zuru oke ma ọ bụ ngwakọta nri nke nri basal agbakwunyere. Ọmụmaatụ nke mgbakwụnye na itinye uche gụnyere nri ọkpụkpụ, nri azụ, ntụ ọka na achịcha nkwụ, mkpụrụ owu. achicha na nri oyster shei.
Ngwa nri:
Ha bụ ngwa ma ọ bụ ngwa eji eji azụ anụ ugbo. A na-enye anụ ugbo otu afọ na-eri nri nke ukwuu site na ntụ ọka a kwadebere site na ọka dị ka ọka, ọka vine, millet, wdg. A na-agbakwunye ntinye na ihe mgbakwunye iji mee ka ntụ ọka ahụ dịkwuo mma. Ngwa maka inye anụ ụlọ na-esi na ebe a na-eri nri na ebe a na-agba mmiri, na-enye nri ndị na-edozi ihe dị ka spades, shọvel, grinders, bọket, yana eriri afọ. Ụdị ngwa nri dị iche iche gụnyere ihe ndị a:
a. Ebe a na-eri nri: Ha bụ ngwaọrụ eji osisi, igwe ma ọ bụ rọba mee ihe maka itinye nri anụmanụ na mkpịsị akwụkwọ. Maka anụ ọkụkọ, ha na-adị ogologo, na-emighị emi na akụkụ anọ. Maka anụmanụ ndị ọzọ na-arụ ọrụ ugbo, enwere ike ịme ha okirikiri, okirikiri, akụkụ anọ, ma ọ bụ square ka ha meghere n'elu na ọ bụghị miri emi. Ụdị e ji mee ihe ga-adabere n'afọ, nha, na ụdị anụmanụ. Maka ezi ezì, a na-arụ ebe a na-eri nri kọmpat; maka atụrụ na ewu, a na-eji bọket nri na ahịhịa hay. A na-arụ ebe a na-adọba ahịhịa maka ahịhịa ahịhịa, ahịhịa ahịhịa ma ọ bụ ahịhịa ndị ọzọ a na-eji azụ anụ ugbo karịsịa anụ ọhịa.
b. Ebe a na-aṅụ mmiri/ihe ọṅụṅụ: A na-eji ngwá ọrụ ndị a maka ijide mmiri maka anụ ugbo na pensụl ma ọ bụ n'usoro. A pụkwara iji ebe a na-enye nri/mmiri mmiri mee ihe maka nchịkwa ọgwụ nye ụmụ anụmanụ site na igbari ọgwụ ndị ahụ n'ime mmiri. Ngwá ọrụ ịṅụ ihe ọṅụṅụ maka anụ ugbo nwere ike ịbụ n'ụdị efere. A na-ejikarị ihe plastik ma ọ bụ ọla mee ha, ha nwere nha na ọdịdị dị iche iche.
Enwere ike iji ngwa na-edozi nri maka ịgwakọta ihe nri, ịcha, ihicha, ihicha ma ọ bụ ighe mgbe ahụ. Ha na-agụnye, spades, shọvel, bọket, ọkwá, igwe nri, sieve, ite miri emi eghe, wdg.